Opracowania utworów muzycznych

Tekst i muzykę skomponował w 1943 roku Marian Matuszkiewicz ps. „Rysiek”. W czasie wojny piosenka ta przez oddziały Armii Krajowej działające w Puszczy Kampinoskiej przeszła do warszawskich „Szarych Szeregów”, a później do innych okręgów tej organizacji.

Tekst pieśni jest współczesnym skrótem rozdziału Quomodo Mesco recepit Dobrowcam sibi in uxorem (Jak Mieszko pojął za żonę Dobrawę), zawartego w Kronice polskiej Galla Anonima, najprawdopodobniej z lat 1113-1116. Najstarszy zachowany rękopis Kroniki pochodzi z XIV wieku.

Utwór instrumentalny „Enigma” to doskonały przykład muzycznej inspiracji historią wojskowości i zmagań wywiadowczych. Wprowadzone we wstępie utworu szumy, zgrzyty i mechaniczne dźwięki subtelnie przywodzą na myśl pracę urządzeń nadawczych.

Jest polskim, średniowiecznym hymnem łacińskim (hymnem nieszpornym) i jednym z najstarszych liryków polsko – łacińskich, skomponowanym na melodię chorału gregoriańskiego „Oh salutaris Hostia”, z okazji translacji Stanisława ze Szczepanowa w 1253 roku.

To jedna z najpopularniejszych piosenek żołnierskich Polski Walczącej i Powstania Warszawskiego. Autorką tekstu i melodii była Krystyna Krahelska ps. „Danuta”, która napisała ją w 1943 roku dla żołnierzy Pułku „Baszta”. Utwór zdobył niezwykłą popularność wśród „Szarych Szeregów” i w Grupach Szturmowych batalionu „Zośka”.