[vc_row el_class="song-page__langs"][vc_column] [/vc_column][/vc_row] [vc_row el_class="main-player" css=".main-player{background:#eee;}"] [vc_column] [vc_empty_space] [lab_heading title_tag="h1" title="Rota"]

Muzyka: Feliks Nowowiejski
Słowa: Maria Konopnicka

[/lab_heading] [zoomsounds_player source="5299" type="audio" config="skinwavewithcomments-1" item_thumb="https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/wp-content/uploads/2017/12/rota-sn-700x700.jpg" artistname="wykonanie: Ola Turkiewicz wraz z zespołem Koncertu Niepodległości" songname="Rota"][/zoomsounds_player] [vc_empty_space] [/vc_column] [/vc_row] [vc_row el_class="song-page__content"] [vc_column offset="vc_col-md-8 vc_col-xs-12" el_class="song-page__desc"] [lab_heading title_tag="h2" title="Informacje o utworze"]

Tytuł: Rota
Muzyka: Feliks Nowowiejski
Słowa: Maria Konopnicka

[/lab_heading] [vc_column_text]

„Rota” jest pieśnią patriotyczną, której powstanie ściśle wiązało się z represjami wobec Polaków w zaborze pruskim. Napisała ją w 1908 roku Maria Konopnicka do melodii skomponowanej przez Feliksa Nowowiejskiego. „Rota” po raz pierwszy została wykonana przez chór przedstawicieli wszystkich zaborów podczas uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (15 lipca 1910 roku). Największą popularnością cieszyła się do 1918 roku oraz w czasie plebiscytów i powstań śląskich.

[/vc_column_text] [lab_heading title_tag="h2" title="Nota historyczna"][/lab_heading] [vc_empty_space height="12px"] [vc_column_text]
Ilustracja przedstawia Michała Drzymałę ze swoim wozem w Grodzisku Mazowieckim.
Michał Drzymała ze swoim wozem w Grodzisku Mazowieckim.

Początek XX wieku był czasem szczególnego nasilenia polityki germanizacyjnej w Wielkopolsce. „Rota” Marii Konopnickiej doskonale oddała nastroje tamtego czasu, absolutną zaciekłość polskiego oporu i wolę walki do zwycięskiego końca. Utwór jest czterozwrotkową pieśnią hymniczną. Poszczególne zwrotki oddzielone są dwuliniowym refrenem. Pierwsza zwrotka jest deklaracją trwania na ziemi przodków („Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”), wierności ojczystej kulturze („Nie damy pogrzęść mowy”) oraz odwołaniem się do historycznych korzeni polskości („Polski my naród, polski ród. Królewski szczep piastowy”). Zwrotkę zamyka przysięga walki z germanizacją („Nie damy by nas zniemczył wróg!”). Refren („Tak nam dopomóż Bóg”) jest przypieczętowaniem tej przysięgi. Kolejna zwrotka zapowiada walkę do końca, choćby za cenę przelania krwi („Do krwi ostatniej kropli z żył bronić będziemy ducha”) aż do końcowego zwycięstwa („Aż się rozpadnie w proch i pył krzyżacka zawierucha”). Odwołanie do historii konfliktu z Zakonem Krzyżackim jest reakcją na pruską propagandę, która wprost odwoływała się do działań Zakonu przeciwko Królestwu Polskiemu i uznawała Prusy za kontynuację państwa zakonnego. Ostatnia linijka tej zwrotki przypomina o tym, że polski dom i polska rodzina są główną siłą polskiego oporu przeciwko germanizacji („Twierdzą nam będzie każdy próg”). Trzecia zwrotka jest protestem przeciwko pruskiej polityce („Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz i dzieci nam germanił”) oraz zapowiedzią mobilizacji do zbrojnej walki z zaborcą („Orężny stanie hufiec nasz, duch będzie nam hetmanił”). Zwrotkę kończy odwołanie się do jednego z symboli poetyckiego dramatu Stanisława Wyspiańskiego „Wesele” („Pójdziem gdy zabrzmi złoty róg”). Ostatnia zwrotka to końcowa deklaracja walki Polaków, którzy biernie nie pogodzą się z polityką zaborcy („Nie damy miana Polski zgnieść, nie pójdziem żywo w trumnę”), przypomnienie dziedzictwa i narodowej dumy Polaków („W Ojczyzny imię i w jej cześć podnieśmy czoła dumne”).
Pieśń kończy deklaracja wiary w zwycięski koniec tej walki („Odzyska ziemię ojców wnuk”), którą ostatni refren kolejny raz pieczętuje jako przysięgę.

Zdjęcie pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie gdzie "Rota" została pierwszy raz wykonana.
Pomnik Grunwaldzki w Krakowie. To tu „Rota” została po raz pierwszy wykonana publicznie przez kilkuset chórzystów z terenów objętych zaborami w dniu 15 lipca 1910 w czasie uroczystości jego odsłonięcia.

„Rota” po raz pierwszy została wykonana przez chór przedstawicieli wszystkich zaborów podczas uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (15 lipca 1910 roku). Pieśń zdobyła wielką popularność w Wielkopolsce, ale także na Pomorzu oraz na Górnym Śląsku. Po odzyskaniu niepodległości rozważano uznanie „Roty” za hymn Polski. Pieśń Marii Konopnickiej śpiewano również w czasie stanu wojennego w latach 80. XX wieku. Odwołanie do historii konfliktu z Zakonem Krzyżackim zastępowano wówczas słowami „Aż się rozpadnie w proch i pył sowiecka zawierucha” i pomijano dwie ostatnie zwrotki. W latach 1920-22 „Rota” była hymnem Litwy Środkowej, a w latach 1990-91 hymnem Polskiego Kraju Narodowego Terytorialnego w składzie Republiki Litewskiej. Współcześnie pieśń ta jest również hymnem Ligii Polskich Rodzin oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Walka z „Hakatą” i „Wóz Drzymały”

Od 1894 roku w Wielkopolsce działał „Niemiecki Związek Marchii Wschodniej” (niem. Deutscher Ostmarkenverein, DOV), zwany potocznie „Hakatą” (od nazwisk założycieli Hansemanna, Kennemanna, Tiedemanna). Była to silnie wspierana przez państwo organizacja pruskich nacjonalistów, którzy prowadzili ostro antypolską działalność na polskich ziemiach zagarniętych przez Prusy. Polegała ona zarówno na propagandzie, wykupie polskiej ziemi i przekazywaniu jej Niemcom, jak i na takim kształtowaniu prawa, aby maksymalnie utrudnić ludności polskiej zachowanie i rozwój potencjału kulturowego oraz gospodarczego. To z inicjatywy działaczy „Hakaty” w 1904 roku wydano ustawę zabraniającą wznoszenia bez zgody niemieckich władz budynków mieszkalnych na nowo nabytych gruntach. Sprowokowało to protest, który przeszedł do legendy jak „Sprawa Drzymały” („Wóz Drzymały”).

Obraz Wojciecha Kossaka z 1909 roku Rugi pruskie
Rugi pruskie. Obraz Wojciecha Kossaka z 1909 roku.

W 1908 roku Reichstag uchwalił ewidentnie antypolską ustawę o stowarzyszeniach, która pozwalała na zebrania z użyciem języka innego niż niemiecki wyłącznie w miejscowościach, w których ludność polska stanowiła ponad 60 procent mieszkańców. Polityka forsownej germanizacji od początku spotykała się ze zdecydowanym oporem Wielkopolan. To przeciwko niej toczyli „najdłuższą wojnę nowoczesnej Europy”, którą w pierwszej dekadzie XX już zdecydowanie wygrywali. Działania „Hakaty” przynosiły skutki odwrotne od zamierzonych. Zamiast wykupu polskiej ziemi to żyjący w Wielkopolsce Niemcy tracili swoje grunty na rzecz Polaków. Represyjne ustawy przynosiły więcej szkód niż pożytku – doskonały przykładem może być sprawa „wozu Drzymały”, która była znana w pozostałych zaborach i w Europie, przynosząc Prusakom spektakularną porażkę w propagandowej wojnie z Polakami. Niemcy przegrywali również wojnę gospodarczą. Polski ruch spółdzielczy okazał się tutaj potężną siłą, stopniowo wypierającą z Wielkopolski niemiecki kapitał.

Opracował: Piotr Pacak

[socialshare url="https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/rota/" title="Rota"][/vc_column_text] [vc_empty_space height="12px"] [vc_column_text]

Pobierz opracowanie w formacie pdf

[/vc_column_text] [/vc_column] [vc_column offset="vc_col-md-4 vc_col-xs-12" el_class="song-page__aside"] [lab_heading title_tag="h2" title="Biblioteka"]Materiały muzyczno-dydaktyczne[/lab_heading]
[zoomsounds_player source="6134" type="audio" config="example-skin-aria_1" artistname="Melodia" songname="Rota" enable_download_button="on"][/zoomsounds_player]
[zoomsounds_player source="6136" type="audio" config="example-skin-aria_1" artistname="Melodia z klikiem" songname="Rota" enable_download_button="on"][/zoomsounds_player]
[zoomsounds_player source="6135" type="audio" config="example-skin-aria_1" artistname="Melodia i akompaniament" songname="Rota" enable_download_button="on"][/zoomsounds_player]
[zoomsounds_player source="6133" type="audio" config="example-skin-aria_1" artistname="Akompaniament" songname="Rota" enable_download_button="on"][/zoomsounds_player]

Narzędzia

Skorzystaj z innych funkcjonalności śpiewnika

[/vc_column] [/vc_row] [vc_row el_class="song-page__gallery"] [vc_column] [lab_heading title_tag="h2" title="Galeria"][/lab_heading] [/vc_column] [/vc_row] [vc_row el_class="song-page__boxes" equal_height="yes"] [vc_column] [lab_heading title_tag="h2" title="Rota"]Zobacz inne strony z materiałami o utworze[/lab_heading] [vc_empty_space height="20px"] [vc_row_inner el_class="link_through"] [vc_column_inner el_class="box-item" offset="vc_col-lg-4 vc_col-sm-6 vc_col-xs-12"] [vc_custom_heading text="Tekst utworu" font_container="tag:h4|font_size:20px|text_align:center" google_fonts="font_family:Playfair%20Display%20SC%3Aregular%2Citalic%2C700%2C700italic%2C900%2C900italic|font_style:700%20bold%20regular%3A700%3Anormal" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fteksty%2Ftekst-utworu-rota%2F|||"][vc_icon type="fontawesome" icon_fontawesome="fa fa-file-text" color="custom" size="xl" align="center" custom_color="#d33" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fteksty%2Ftekst-utworu-rota%2F|||"] [/vc_column_inner] [vc_column_inner el_class="box-item" offset="vc_col-lg-4 vc_col-sm-6 vc_col-xs-12"] [vc_custom_heading text="Nuty i akordy do utworu" font_container="tag:h4|font_size:20px|text_align:center" google_fonts="font_family:Playfair%20Display%20SC%3Aregular%2Citalic%2C700%2C700italic%2C900%2C900italic|font_style:700%20bold%20regular%3A700%3Anormal" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fnuty-i-akordy%2Fnuty-i-akordy-do-rota%2F|||"][vc_icon type="fontawesome" icon_fontawesome="fa fa-music" color="custom" size="xl" align="center" custom_color="#d33" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fnuty-i-akordy%2Fnuty-i-akordy-do-rota%2F|||"] [/vc_column_inner] [vc_column_inner el_class="box-item" offset="vc_col-lg-4 vc_col-sm-6 vc_col-xs-12"] [vc_custom_heading text="Podkłady do utworu" font_container="tag:h4|font_size:20px|text_align:center" google_fonts="font_family:Playfair%20Display%20SC%3Aregular%2Citalic%2C700%2C700italic%2C900%2C900italic|font_style:700%20bold%20regular%3A700%3Anormal" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fpodklady%2Fpodklady-do-rota%2F|||"][vc_icon type="fontawesome" icon_fontawesome="fa fa-microphone" color="custom" size="xl" align="center" custom_color="#d33" link="url:https%3A%2F%2Fwww.spiewnikniepodleglosci.pl%2Fpodklady%2Fpodklady-do-rota%2F|||"] [/vc_column_inner] [/vc_row_inner] [vc_empty_space height="52px"] [/vc_column] [/vc_row] [vc_row el_class="song-page-navs"] [vc_column offset="vc_col-sm-6 vc_col-lg-4" el_class="song-page-navs__item song-page-navs__item--prev"] [/vc_column] [vc_column offset="vc_col-sm-6 vc_col-lg-4 vc_col-lg-push-4" el_class="song-page-navs__item song-page-navs__item--next"] [/vc_column] [vc_column] [vc_empty_space height="52px"] [/vc_column] [/vc_row] WordPress › Błąd